Jak wynika z raportu autorstwa ekspertów Federacji Konsumentów, Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, sytuacja finansowa ponad połowy Polaków (52 proc.) pogorszyła się w związku z pandemią koronawirusa. Dla blisko połowy osób (45 proc.) pozostała natomiast bez zmian. Jedynie 3 proc. Polaków doświadczyło poprawy finansów w związku z pandemią koronawirusa.
Częściej pogorszenie sytuacji finansowej dotknęło kobiety, osoby posiadające dziecko na utrzymaniu oraz osoby niepracujące lub pracujące na część etatu. Natomiast finanse mężczyzn częściej pozostały bez zmian lub nawet uległy poprawie – czytamy.
Jak wskazują autorzy raportu, struktura wydatków na tegoroczne święta nie zmieniła się znacząco w porównaniu do zeszłego roku, spadły za to średnie wydatki związane z przygotowaniem świąt i prezentami, ale największy spadek dotyczy wydatków na podróże.
Z badania wynika, że największy udział w budżecie wydatków świątecznych stanowią przygotowania do świąt, w tym roku wydamy średnio 522 zł, w roku ubiegłym było to średnio 610 zł.
Druga w kolejności pozycja to prezenty, na które w tym roku wydamy średnio 507 zł. W 2019 roku było to 583 zł. Natomiast wydatki związane z podróżami to nieznaczna pozycja w budżecie, średnio 100 zł przy czym w ub. roku wydatki na podróże przekraczały 200 zł.
Według raportu, 4/5 badanych planuje sfinansować święta Bożego Narodzenia z własnych środków (bieżące dochody i/lub oszczędności). Jedynie 9 proc. planuje pokryć wydatki związane ze świętami tylko dzięki zobowiązaniom. Reszta skorzysta z mieszanych form finansowania (środki własne + zobowiązania) albo jeszcze nie wie skąd weźmie na nie środki.
Jak czytamy, większość osób planuje kupić prezenty na minimum 8 dni przed świętami (75 proc.), co trzeci od dwóch do czterech tygodni przed świętami (32 proc.). Kobiety częściej wcześniej kupują prezenty, natomiast mężczyźni częściej robią to na ostatnią chwilę (do 7 dni przed świętami). Jedynie 11 proc. badanych nie planuje kupić żadnych prezentów z okazji świąt.
Prezentów częściej nie planują kupować osoby po 54 roku życia, mieszkające samotnie, nie mające dzieci na utrzymaniu, żyjące skromnie lub bardzo skromnie.
Z badania wynika, że jeśli rząd wprowadzi zakaz przemieszczania się w okresie świąt Bożego Narodzenia większość badanych zamierza dostosować się i nie odwiedzać bliskich w tym czasie. Częściej planują dostosować się osoby po 34 roku życia, które nie mieszkają same. Natomiast osoby młodsze, mieszkające samodzielnie częściej planują mimo wszystko odwiedzić bliskich w święta – wskazano.
Autorzy raportu wskazali, że w wyniku pandemii siłą rzeczy Polacy najczęściej zmniejszali wydatki na restauracje i hotele, rekreację i kulturę oraz transport. Natomiast najczęściej zwiększyły się wydatki w kategoriach użytkowania mieszkania lub domu, higiena osobista i zdrowie. Najmniej w związku z pandemią zmieniły się wydatki na telefon i internet.
Ponad połowa Polaków wskazała, że ich zobowiązania nie zmieniły się w wyniku pandemii. Mniej niż 1/3 osób nie miała żadnych zobowiązań, a 13 proc. musiała zaciągnąć dodatkowe zobowiązania z powodu pandemii. Jedynie 3 proc. badanych pozbyła się dotychczasowych długów w czasie pandemii.
Najczęściej badani Polacy są w stanie utrzymać się z oszczędności od 1 do 3 miesięcy. Nieco ponad 1/5 osób jest w stanie utrzymać się z oszczędności dłużej niż pół roku, natomiast 1/5 nie posiada żadnych oszczędności. Jednak ponad połowa badanych obawia się o stabilność swoich dochodów w kolejnych miesiącach w związku z sytuacją gospodarczą wywołaną pandemią koronawirusa. Natomiast 1/5 osób jest spokojna o stabilność dochodów – czytamy w raporcie.
Według autorów raportu, większość badanych pomimo trwającej pandemii koronowirusa i związanych z tym ograniczeń jest zadowolona ze swojego życia, choć przeważają w tej grupie osoby raczej zadowolone. Najbardziej zadowolone ogólnie z życia są osoby w dobrej i bardzo dobrej sytuacji finansowej, a najmniej osoby, których sytuacja finansowa jest skromna i bardzo skromna.
Badanie do raportu „Nastroje i plany polskich konsumentów w dobie koronawirusa” przygotowanego przez Federację Konsumentów, Szkołę Główną Handlową w Warszawie, Syno Poland i ABR SESTA przeprowadzono na ogólnopolskiej próbie 1000 osób w dniach 26.11.2020 – 01.12.2020, metoda CAWI – wywiady internetowe wspomagane komputerowo realizowane na platformie badawczej Syno Poland.
autorki: Longina Grzegórska-Szpyt, Ewa Wesołowska
