Polsko Niemieckie Forum Euroregionu Pomerania zorganizowało wykłady i warsztaty pt.: „Od manipulacji do wolności. Widzieć, patrzeć, obserwować – świadome oglądanie filmów w ramach obchodów 100 lat niepodległości”. Wykład i warsztaty 4 października poprowadził Krzysztof Popiołek, reżyser po praktykach w teatrach brytyjskich (Bournemouth, Londyn), brał udział w organizacji City of London Festival, asystując dyrygentce Kelly Lovelady i australijskiej orkiestrze symfonicznej. Otrzymał wiele stypendiów, współpracuje z wieloma scenami, pochodzi ze Świnoujścia.
Warsztaty, które miały miejsce na pograniczu polsko-niemieckim, miały za zadanie wyposażyć widzów, odbiorców sztuki, w narzędzia intelektualne, które mogłyby rozbroić niedostępną gramatykę języka filmowego. Spotkanie prowadzone było w oparciu o twórczość wybitnego austriackiego reżysera Michaela Haneke, wielokrotnego zdobywcy m.in. Złotej Palmy w Cannes. Wykład i warsztaty odwoływały się do przestrzeni wewnętrznej wolności, wewnętrznej niepodległości widza. Zdaniem fundamentalnym, inicjującym spotkanie, była wypowiedź Wojciecha Rzehaka, scenarzysty filmu „Kler” (reż. W. Smarzowski), który na Festiwalu Filmowym w Gdyni powiedział w kontekście odzyskania wolności w trudnych latach dziewięćdziesiątych: „Wydawało mi się, że żyłem w niepodległości”. Uczestnicy warsztatów pytali o to, czym jest życie w niepodległości. Ostatecznym wnioskiem stała się myśl zbliżona do idei Susan Sontag: zdolność poznania świata bierze się ze zdolności do powiedzenia „nie”, ze zdolności do sprzeciwu, do zaprzeczenia temu, co wydawało nam się dotychczas dobrze poznane. Świat ulega nieustannej zmianie, dlatego trzeba odrzucić nasze wyobrażenia o nim z ostatnich lat. Przemiany technologiczne, penetracja Kosmosu, bliska kolonizacja Marsa, idee post- i transhumanizmu, odkrycia w dziedzinie nauk medycznych i biologii, łączenie dziedzin (bio- i nanotechnologia) – to znak naszych czasów. Interdyscyplinarność – łączenie niepołączalnego – nie wydarzała się nigdy na taką skalę. Świat już tak dzisiaj nie wygląda. Trzeba szukać nowych dróg, nowych struktur do opowiadania świata. Może się to dziać zarówno w głowie twórcy, jak i widza – równoprawnych uczestników rzeczywistości.
Tekst Krzysztof Popiołek.
